ແຂວງອຸດົມໄຊ: Difference between revisions
ລ (Protected "ແຂວງອຸດົມໄຊ"([ດັດແກ້=ສະເພາະຜູ້ໃຊ້ທີ່ລົງທະບຽນ] (ບໍ່ມີກຳນົດ)[ຍ້າຍ=ສະເພາະຜູ້ໃຊ້ທີ່ລົງທະບຽນ] (ບໍ່ມີກຳນົດ))) |
No edit summary |
||
(2 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
ແຖວ 1: | ແຖວ 1: | ||
[[ຮູບ:ແຜນທີ່ ແຂວງອຸດົມໄຊ.png|thumb]] | [[ຮູບ:ແຜນທີ່ ແຂວງອຸດົມໄຊ.png|thumb]] | ||
ແຂວງອຸດົມໄຊ ( | ແຂວງອຸດົມໄຊ (Oudomxay) ແມ່ນແຂວງໜຶ່ງທີ່ຕັງຢູ່ພາກເໜືອຂອງປະເທດລາວ<br>ຄໍາຂັວນຂອງແຂວງ: "ແຂວງອຸດົມໄຊ ທ່ຽວອຸດົມໄຊ ໄປຊົມທຳມະຊາດ ນໍ້າຕົກຕາດຫົວນ້ຳກັດ ຊົມວັດທະນະທຳຊົນເຜົ່າ ໄຫ້ວພະເຈົ້າສິງຄຳ ດື່ມນ້ຳຊາພັນປີ ຂີ່ເຮືອທ່ອງທ່ຽວ ຊົມທຳມະຊາດແຄມຂອງ" | ||
<br> | |||
ແຂວງອຸດົມໄຊ | == ປະຫວັດ == | ||
== ທີ່ຕັ້ງ == | |||
ແຂວງອຸດົມໄຊ ຕັ້ງຢູ່ເສັ້ນຂະໜານ 21 ໍ15' ແລະ ເສັ້ນຂະໜານ 20 ໍ30' ເປັນແຂວງທີ່ມີພື້ນທີ່ສູງ-ຊັນໃນລະດັບ 300-1.850 ແມັດ (ທຽບກັບລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລ) | |||
- ທິດເໜືອຕິດກັບ ແຂວງຜົ້ງສາລີ (77 ກິໂລແມັດ) ແລະ ສປ ຈີນ (21,7 ກິໂລແມັດ); | |||
# | - ທິດໃຕ້ຕິດກັບແຂວງໄຊຍະບູລີ (124 ກິໂລແມັດ); | ||
# | |||
- ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບແຂວງຫຼວງພະບາງ (174 ກິໂລແມັດ); | |||
- ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບແຂວງບໍ່ແກ້ວ (112 ກິໂລແມັດ) ແລະ ແຂວງຫຼວງນ້ຳທາ (198 ກິໂລແມັດ). | |||
== ພູມສາດ == | |||
== ປະຊາກອນ == | |||
'''ຊົນເຜົ່າຕ່າງໃນແຂວງອຸດົມໄຊ''' | |||
* '''ຊົນເຜົ່າລາວ:''' ເປັນເຜົ່າຫນຶ່ງທີ່ໄດ້ມາຕັ້ງຖິ່ນຖານ ໄດ້ຫຼາຍຊົ່ວຄົນ ແລະ ແຈກຍາຍຢູ່ບັນດາເມືອງ ເຊັ່ນ: ເມືອງຫຼາ, ເມືອງງາ, ເມືອງປາກແບງ, ເມືອງໄຊ ແລະ ລາວພວນເມືອງຮຸນ, ຊົນເຜົ່າລາວຢູ່ບັນດາເມືອງຂອງ ແຂວງອຸດົມໄຊ ໃນຖານເດີມແມ່ນຢູ່ບໍລິເວນພາກໃຕ້ ຂອງ ສປ ຈີນ ໄດ້ເຄືອນຍ້າຍລົງມາຕາມລໍາແມ່ນ້ໍາຂອງ. | |||
* '''ຊົນເຜົ່າກຶມມຸ:''' ແມ່ນຄ້າຍຄືກັນກັບຊົນເຜົ່າອື່ນໆ ທີ່ຈັດຢູ່ໃນກຸ່ມພາສາປາກເວົ້າ ມອນ-ຂະແມ, ບັນດາຊົນເຜົ່າທີ່ຈັດຢູ່ໃນກຸ່ມນີ້ ລ້ວນແຕ່ມີເຊື້ອສາຍຂອງຊົນຊາດ ຂອມ ອອກມາຈາກຊົນ ເຜົ່າອິນ ເດຍແດງບູຮານ, ຊົນເຜົ່ານີ້ ໄດ້ເຄື່ອນຍ້າຍມາຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ອິນດູຈີນຕົ້ນຕໍແມ່ນ ປະເທດລາວ ໃນທ້າຍສັດຕະວັດ ທີ່ 4 ຕໍ່ມາຫຼາຍປີກໍ່ມີຊົນເຜົ່າອື່ນໆເຄື່ອນຍ້າຍເຂົ້າມາຢູ່ຜືນແຜ່ນດິນປະເທດລ້ານຊ້າງຕາມລຳດັບ, ຊົນເຜົ່າກຶມມຸ ທີ່ມາ ຕັ້ງຖິ່ນຖານບ້ານຊ່ອງ ແລະ ດຳລົງຊີວິດຢູ່ ແຂວງ ອຸດົມໄຊ ແມ່ນຢູ່ພູດອຍ ເຊັ່ນ: ເຂດ ຈອມອອງ-ຈອມຈັງ. | |||
* '''ເຜົ່າມົ້ງ:''' ແມ່ນຍ້າຍມາຈາກຊີບີລີ, ຕີເບດ, ມົງໂກນລີ ແລະ ເຂົ້າສູ່ ສປ ຈີນ ໄດ້ຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ລຸ່ມແມ່ນ້ຳເຫຼືອງ (ແມ່ນ້ຳຮ່ວງໂຮ) ຍ້ອນເສິກສົງຄາມເຜົ່າມົ້ງ ຈີ່ງພາກັນອົບພະຍົບ, ເຄື່ອນຍ້າຍ ມາທາງໃຕ້ຂອງປະເທດຈີນ ແລ້ວເຂົ້າສູ່ຫວຽດນາມ, ລາວ ແລະ ໄທ, ຊົນເຜົ່າມົ້ງໄດ້ຕັ້ງຖິ່ນຖານ ແລະ ດຳລົງຊີວິດ ຢູ່ແຂວງອຸດົມໄຊ ໃນ 7ເມືອງ | |||
* '''ຊົນເຜົ່າ ບິດ:''' ແຂວງອຸດົມໄຊ ແມ່ນຊົນເຜົ່າຫນຶ່ງທີ່ນອນຢູ່ໃນກຸ່ມພາສາ ປາກເວົ້າ ມອນ-ຂະແມ, ຊົນເຜົ່າບິດ ໄດ້ຍ້າຍເຂົ້າມາສ້າງບ້ານແປງເມືອງໃນຜືນແຜ່ນດິນລາວແມ່ນໄລຍະດຽວກັນ ກັບເຜົ່າກຶມມຸ, ເຜົ່າບິດ ແລະ ເຜົ່າກຶມມຸ ແມ່ນອ້າຍ ນ້ອງເກີດຮ່ວມອຸທອນດຽວກັນ ດ້ວຍເຫດນັ້ນເຜົ່າບິດ ຈຶ່ງສາມາດຮູ້ພາສາປາກເວົ້າຂອງເຜົ່າກຶມມຸ ໄວດີກ່ວາຊົນເຜົ່າອື່ນໆ, ແຕ່ກົງກັນຂ້າມ ຊົນເຜົ່າກຶມມຸ ພັດບໍ່ຮູ້ພາສາຂອງເຜົ່າບິດຈັກ ຄວາມເລີຍ, ຊົນເຜົ່າບິດຢູ່ ແຂວງອຸດົມໄຊ ມີຢູ່ສອງບ້ານຄື: ບ້ານນ້ຳປອກ ແລະ ບ້ານນ້ຳແດງ ເມືອງນາຫມໍ້. | |||
* '''ຊົນເຜົ່າ ຢັ້ງ:''' ແມ່ນໄດ້ເຄື່ອນຍ້າຍມາຈາກພາກໃຕ້ຂອງ ສປ ຈີນ ລົງມາທາງ ປະເທດ ຫວຽດນາມແຂວງ ເຊີນລາ, ໄລເຈົາ, ລາວກາຍມາຕັ້ງຖິ່ນຖານບ້ານຊ່ອງຢູ່ບັນດາເມືອງ ຂອງແຂວງອຸດົມໄຊ. | |||
* '''ຊົນເຜົ່າ ລື້:''' ແມ່ນເຄື່ອນຍ້າຍມາຈາກ 12 ພັນນາ ສປ ຈີນ ລົງມາຕັ້ງຖິ່ນ ຖານບ້ານຊ່ອງຂອງຕົນ ຢູ່ບັນດາເມືອງຂອງ ແຂວງອຸດົມໄຊ. | |||
== ການປົກຄອງ == | |||
ແຂວງອຸດົມໄຊມີ 7 ເມືອງ | |||
# ເມືອງໄຊ | |||
# ເມືອງຮຸນ | |||
# ເມືອງແບງ | |||
# ເມືອງຫຼາ | |||
# [[ເມືອງນາໝໍ້]] | |||
# ເມືອງປາກແບງ | |||
# ເມືອງງາ | |||
== ເສດຖະກິດ == | |||
== ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ == | == ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ == | ||
# ພູທາດມິ່ງເມືອງ | # ພູທາດມິ່ງເມືອງ | ||
ແຖວ 20: | ແຖວ 49: | ||
# ຕາດສິບເອັດ | # ຕາດສິບເອັດ | ||
# ຖ້ຳຈອມອອງ | # ຖ້ຳຈອມອອງ | ||
== ອ້າງອີງ == | |||
https://www.oudomxay.gov.la/ |
Latest revision as of 13:17, 17 ພຶດສະພາ 2024
ແຂວງອຸດົມໄຊ (Oudomxay) ແມ່ນແຂວງໜຶ່ງທີ່ຕັງຢູ່ພາກເໜືອຂອງປະເທດລາວ
ຄໍາຂັວນຂອງແຂວງ: "ແຂວງອຸດົມໄຊ ທ່ຽວອຸດົມໄຊ ໄປຊົມທຳມະຊາດ ນໍ້າຕົກຕາດຫົວນ້ຳກັດ ຊົມວັດທະນະທຳຊົນເຜົ່າ ໄຫ້ວພະເຈົ້າສິງຄຳ ດື່ມນ້ຳຊາພັນປີ ຂີ່ເຮືອທ່ອງທ່ຽວ ຊົມທຳມະຊາດແຄມຂອງ"
ປະຫວັດ
ທີ່ຕັ້ງ
ແຂວງອຸດົມໄຊ ຕັ້ງຢູ່ເສັ້ນຂະໜານ 21 ໍ15' ແລະ ເສັ້ນຂະໜານ 20 ໍ30' ເປັນແຂວງທີ່ມີພື້ນທີ່ສູງ-ຊັນໃນລະດັບ 300-1.850 ແມັດ (ທຽບກັບລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລ)
- ທິດເໜືອຕິດກັບ ແຂວງຜົ້ງສາລີ (77 ກິໂລແມັດ) ແລະ ສປ ຈີນ (21,7 ກິໂລແມັດ);
- ທິດໃຕ້ຕິດກັບແຂວງໄຊຍະບູລີ (124 ກິໂລແມັດ);
- ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບແຂວງຫຼວງພະບາງ (174 ກິໂລແມັດ);
- ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບແຂວງບໍ່ແກ້ວ (112 ກິໂລແມັດ) ແລະ ແຂວງຫຼວງນ້ຳທາ (198 ກິໂລແມັດ).
ພູມສາດ
ປະຊາກອນ
ຊົນເຜົ່າຕ່າງໃນແຂວງອຸດົມໄຊ
- ຊົນເຜົ່າລາວ: ເປັນເຜົ່າຫນຶ່ງທີ່ໄດ້ມາຕັ້ງຖິ່ນຖານ ໄດ້ຫຼາຍຊົ່ວຄົນ ແລະ ແຈກຍາຍຢູ່ບັນດາເມືອງ ເຊັ່ນ: ເມືອງຫຼາ, ເມືອງງາ, ເມືອງປາກແບງ, ເມືອງໄຊ ແລະ ລາວພວນເມືອງຮຸນ, ຊົນເຜົ່າລາວຢູ່ບັນດາເມືອງຂອງ ແຂວງອຸດົມໄຊ ໃນຖານເດີມແມ່ນຢູ່ບໍລິເວນພາກໃຕ້ ຂອງ ສປ ຈີນ ໄດ້ເຄືອນຍ້າຍລົງມາຕາມລໍາແມ່ນ້ໍາຂອງ.
- ຊົນເຜົ່າກຶມມຸ: ແມ່ນຄ້າຍຄືກັນກັບຊົນເຜົ່າອື່ນໆ ທີ່ຈັດຢູ່ໃນກຸ່ມພາສາປາກເວົ້າ ມອນ-ຂະແມ, ບັນດາຊົນເຜົ່າທີ່ຈັດຢູ່ໃນກຸ່ມນີ້ ລ້ວນແຕ່ມີເຊື້ອສາຍຂອງຊົນຊາດ ຂອມ ອອກມາຈາກຊົນ ເຜົ່າອິນ ເດຍແດງບູຮານ, ຊົນເຜົ່ານີ້ ໄດ້ເຄື່ອນຍ້າຍມາຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ອິນດູຈີນຕົ້ນຕໍແມ່ນ ປະເທດລາວ ໃນທ້າຍສັດຕະວັດ ທີ່ 4 ຕໍ່ມາຫຼາຍປີກໍ່ມີຊົນເຜົ່າອື່ນໆເຄື່ອນຍ້າຍເຂົ້າມາຢູ່ຜືນແຜ່ນດິນປະເທດລ້ານຊ້າງຕາມລຳດັບ, ຊົນເຜົ່າກຶມມຸ ທີ່ມາ ຕັ້ງຖິ່ນຖານບ້ານຊ່ອງ ແລະ ດຳລົງຊີວິດຢູ່ ແຂວງ ອຸດົມໄຊ ແມ່ນຢູ່ພູດອຍ ເຊັ່ນ: ເຂດ ຈອມອອງ-ຈອມຈັງ.
- ເຜົ່າມົ້ງ: ແມ່ນຍ້າຍມາຈາກຊີບີລີ, ຕີເບດ, ມົງໂກນລີ ແລະ ເຂົ້າສູ່ ສປ ຈີນ ໄດ້ຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ລຸ່ມແມ່ນ້ຳເຫຼືອງ (ແມ່ນ້ຳຮ່ວງໂຮ) ຍ້ອນເສິກສົງຄາມເຜົ່າມົ້ງ ຈີ່ງພາກັນອົບພະຍົບ, ເຄື່ອນຍ້າຍ ມາທາງໃຕ້ຂອງປະເທດຈີນ ແລ້ວເຂົ້າສູ່ຫວຽດນາມ, ລາວ ແລະ ໄທ, ຊົນເຜົ່າມົ້ງໄດ້ຕັ້ງຖິ່ນຖານ ແລະ ດຳລົງຊີວິດ ຢູ່ແຂວງອຸດົມໄຊ ໃນ 7ເມືອງ
- ຊົນເຜົ່າ ບິດ: ແຂວງອຸດົມໄຊ ແມ່ນຊົນເຜົ່າຫນຶ່ງທີ່ນອນຢູ່ໃນກຸ່ມພາສາ ປາກເວົ້າ ມອນ-ຂະແມ, ຊົນເຜົ່າບິດ ໄດ້ຍ້າຍເຂົ້າມາສ້າງບ້ານແປງເມືອງໃນຜືນແຜ່ນດິນລາວແມ່ນໄລຍະດຽວກັນ ກັບເຜົ່າກຶມມຸ, ເຜົ່າບິດ ແລະ ເຜົ່າກຶມມຸ ແມ່ນອ້າຍ ນ້ອງເກີດຮ່ວມອຸທອນດຽວກັນ ດ້ວຍເຫດນັ້ນເຜົ່າບິດ ຈຶ່ງສາມາດຮູ້ພາສາປາກເວົ້າຂອງເຜົ່າກຶມມຸ ໄວດີກ່ວາຊົນເຜົ່າອື່ນໆ, ແຕ່ກົງກັນຂ້າມ ຊົນເຜົ່າກຶມມຸ ພັດບໍ່ຮູ້ພາສາຂອງເຜົ່າບິດຈັກ ຄວາມເລີຍ, ຊົນເຜົ່າບິດຢູ່ ແຂວງອຸດົມໄຊ ມີຢູ່ສອງບ້ານຄື: ບ້ານນ້ຳປອກ ແລະ ບ້ານນ້ຳແດງ ເມືອງນາຫມໍ້.
- ຊົນເຜົ່າ ຢັ້ງ: ແມ່ນໄດ້ເຄື່ອນຍ້າຍມາຈາກພາກໃຕ້ຂອງ ສປ ຈີນ ລົງມາທາງ ປະເທດ ຫວຽດນາມແຂວງ ເຊີນລາ, ໄລເຈົາ, ລາວກາຍມາຕັ້ງຖິ່ນຖານບ້ານຊ່ອງຢູ່ບັນດາເມືອງ ຂອງແຂວງອຸດົມໄຊ.
- ຊົນເຜົ່າ ລື້: ແມ່ນເຄື່ອນຍ້າຍມາຈາກ 12 ພັນນາ ສປ ຈີນ ລົງມາຕັ້ງຖິ່ນ ຖານບ້ານຊ່ອງຂອງຕົນ ຢູ່ບັນດາເມືອງຂອງ ແຂວງອຸດົມໄຊ.
ການປົກຄອງ
ແຂວງອຸດົມໄຊມີ 7 ເມືອງ
- ເມືອງໄຊ
- ເມືອງຮຸນ
- ເມືອງແບງ
- ເມືອງຫຼາ
- ເມືອງນາໝໍ້
- ເມືອງປາກແບງ
- ເມືອງງາ
ເສດຖະກິດ
ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ
- ພູທາດມິ່ງເມືອງ
- ວັດສິນຈົງແຈ້ງ
- ຕາດນ້ຳກັດ
- ບໍ່ນໍ້າອຸ່ນ ແລະ ບໍ່ເກືອເມືອງຫລາ
- ພະພຸດທະຮູບແຊກຄຳ
- ເມືອງປາກແບ່ງ
- ຕາດສິບເອັດ
- ຖ້ຳຈອມອອງ