ພຣະທາດຫຼວງວຽງຈັນ: Difference between revisions
No edit summary |
No edit summary |
||
| (One intermediate revision by the same user not shown) | |||
| ແຖວ 1: | ແຖວ 1: | ||
[[ຮູບ:ພຣະທາດຫຼວງວຽງຈັນ.jpg|thumb]] | [[ຮູບ:ພຣະທາດຫຼວງວຽງຈັນ.jpg|thumb]] | ||
ພຣະທາດຫຼວງວຽງຈັນ ປະກາຍສີທອງຄຳອັນຮຸ່ງເຮືອງ ຕັ້ງຢູ່ຢ່າງໂດດເດັ່ນທີ່ເຂດບ້ານທາດຫຼວງ, ເມືອງໄຊເສດຖາ, ເປັນປູຊະນິຍະສະຖານບູຮານອັນເປັນສັນຍາລັກຂອງປະເທດລາວ, ເປັນພຣະທາດໂລກະຈຸນລະມະນີ ທີ່ບັນຈຸພຣະສາລິກະທາດຂອງພຣະພຸດທະເຈົ້າ ແລະ ເປັນສູນລວມແຫ່ງຈິດວິນຍານຂອງປວງຊົນລາວທັງຊາດ. | ພຣະທາດຫຼວງວຽງຈັນ ປະກາຍສີທອງຄຳອັນຮຸ່ງເຮືອງ ຕັ້ງຢູ່ຢ່າງໂດດເດັ່ນທີ່ເຂດບ້ານທາດຫຼວງ, ເມືອງໄຊເສດຖາ, ເປັນປູຊະນິຍະສະຖານບູຮານອັນເປັນສັນຍາລັກຂອງປະເທດລາວ, ເປັນພຣະທາດໂລກະຈຸນລະມະນີ ທີ່ບັນຈຸພຣະສາລິກະທາດຂອງພຣະພຸດທະເຈົ້າ ແລະ ເປັນສູນລວມແຫ່ງຈິດວິນຍານຂອງປວງຊົນລາວທັງຊາດ. | ||
== ປະຫວັດ == | |||
'''ພຣະທາດຫຼວງແມ່ນຖືກສ້າງຂຶ້ນເປັນສອງໄລຍະຄື:''' | |||
'''ໄລຍະທີ່ 1:''' ພຣະທາດໜ່ວຍນີ້ແມ່ນຖືກສ້າງຂຶ້ນທຳອິດແມ່ນ ສະຕະວັດທີ III ກ່ອນ ຄ.ສ 307 ປີ ກົງກັບ ພ.ສ 236 ໂດຍແມ່ນພະຍາຈັນທະບູລີ ປະສິດທິສັກ ທັງເປັນຜູ້ກໍ່ຕັ້ງ ແລະ ຜູ້ປົກຄອງເມືອງວຽງຈັນເວລານັ້ນພ້ອມດ້ວຍພຣະອໍລະຫັນ 05 ຮູບ ຊຶ່ງໄດ້ນຳເອົາພະບໍຣົມມະສາຣິຣິກະທາດ(ກະດູກຫົວເນົ່າ)ມາຈາກກຸງຣາຊຄຶ ປະເທດອິນເດຍ, ເມື່ອນຳມາຮອດເມືອງວຽງຈັນແລ້ວກໍ່ໄດ້ພ້ອມກັນກັບພະຍາຈັນແລະຊາວເມືອງວຽງຈັນເວລານັ້ນສ້າງພຣະທາດນີ້ຂຶ້ນ, ເບື້ອງຕົ້ນສ້າງດ້ວຍຫີນ, ເປັນລັກສະນະອູບມຸງ, ມີລວງກວ້າງທັງ 04 ດ້ານໆ ລະ 05 ວາ ແລະສູງ 04 ວາສາມສອກ ແລະ ເພິ່ນບັນຈຸກະດູກຂອງພຣະພຸດທະເຈົ້າໄວ້ໃນທາດນັ້ນແລ້ວໃສ່ຊື່ພຣະທາດນັ້ນວ່າ “ພຣະເຈດີໂລກະຈຸລະມະນີ” ແປເປັນພາສາລາວວ່າ: ທາດພຣະແກ້ວຍອດໂລກ. | |||
'''ໄລຍະທີ 2:''' ພາຍຫຼັງທີ່ພຣະເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິຣາດໄດ້ຍ້າຍເມືອງຫຼວງຈາກເມືອງຊຽງທອງ(ເມືອງຫຼວງພະບາງ)ລົງມາສະຖາປະນາເປັນເມືອງຫຼວງວຽງຈັນໃນປີ ພ.ສ 2103 ກົງກັບປີ ຄ.ສ 1560 ແລະ ພະອົງກໍ່ໄດ້ນຳພາຊາວເມືອງວຽງຈັນເວົ້າສະເພາະໂດຍລວມແມ່ນປະຊາຊົນລາວທັງຊາດໄດ້ບູລະນະສ້າງພຣະທາດອົງປັດຈຸບັນກວມເອົາພຣະທາດໂຕເກົ່າທີ່ພະຍາຈັນທະບູລີສ້າງໄວ້ກ່ອນໜ້ານັ້ນແລ້ວພຣະທາດໜ່ວຍນີ້ເປັນພຣະທາດໃຫຍ່ໂຕ ແລະສວຍງາມ ແລ້ວຈຶ່ງປ່ຽນຊື່ຈາກພຣະເຈດີໂລກະຈຸລະມະນີມາເປັນພຣະທາດຫຼວງນັບແຕ່ນັ້ນເປັນຕົ້ນມາຈົນຮອດປັດຈຸບັນ. | |||
ມາຮອດປີຄສ 1957, ລັດຖະບານລາວ ພາຍໃຕ້ພະບໍລົມມະຊູປະຖຳຂອງ ເຈົ້າສີສະຫວ່າງວົງ ກໍ່ໄດ້ນຳພາປະຊາຊົນປັ້ນ ພະບໍລົມມະຮູບຂອງ ເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິຣາຊ ປະດິດສະຖານໄວ້ ຢູ່ໜ້າທາງເຂົ້າພະທາດດ້ານຕາເວັນຕົກ ເພື່ອເປັນອະນຸສາວະລີທີ່ພະອົງໄດ້ສ້າງພະທາດຫຼວງ ຂື້ນມາເປັນທີ່ສັກກະລະບູຊາຈົນຮອດປະຈຸບັນ. | |||
ຕົກມາປີ 2016 -2017 ພັກ ແລະ ລັດຖະບານ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ໄດ້ຕົກລົງປະຕິສັງຂອນ ແລະ ຍົກຍອດຄຳຂຶ້ນສູ່ຈອມພະທາດຫລວງ ແລະ ພະທາດປາລະມີ 32 ທາດ ສຳເລັດ, ເຮັດໃຫ້ພະທາດຫລວງ ເບັງປາລາມີ ແລະ ຄວາມສວຍງາມຍິງຂຶ້ນ. | |||
== ກ່ຽວກັບທາດຫຼວງ == | |||
ພຣະທາດຫຼວງສູງ 45 ແມັດມີໃບສິມມາອອ້ມ 228 ໃບ, ມີ ບໍລິວານ (ທາດນ້ອຍ) ອ້ອມຮອບ 30 ອົງເອີ້ນວ່າປະລະມິສານສິບທັດ, ຕີນພຣະທາດແຕ່ດ້ານຕາເວັນອອກ ຫາດ້ານຕາເວັນຕົກຍາວ 69 ແມັດ, ແຕ່ດ້ານເໜືອຫາໃຕ້ຍາວ 68 ແມັດ ແລະ ມີກົມມະລຽນດ້ານນອກອອ້ມພຣະທາດຫຼວງ ແຕ່ລະດ້ານຍາວ 91,75 ແມັດ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດປະມານ 8418 ຕາແມັດ. | |||
'''ວັດຖຸບູຮານໃນພຣະທາດຫຼວງ ແລະ ບໍລິເວນອ້ອມແອ້ມພຣະທາດຫຼວງ''' | |||
* ຮູບປັ້ນອານຸສາວະລີພະເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິຣາດຜູ້ທີ່ນຳພາກໍ່ສ້າງພຣະທາດຫຼວງວຽງຈັນ ຮູບປັ້ນນີ້ສ້າງໂດຍ ທ່ານ ພັນໂທທັມ ໄຊຍະສິດເສນາ ພ.ສ 2500 ກົງກັບ ຄ.ສ 1957. | |||
* ເສົາສີລາເລກແຜ່ນນີ້ແມ່ນບັນທຶກຫຼັກຖານສຳຄັນກ່ຽວກັບການສ້າງພຣະທາດຫຼວງແລະເປັນຂອງດັ່ງເດີມທີ່ບໍ່ຖືກທຳລາຍເຊິ່ງຂຽນເປັນໂຕອັກສອນທຳລາວຕັ້ງຢູ່ທາງດ້ານທິດຕາເວັນອອກດ້ານໜ້າພຣະທາດຫຼວງ. | |||
* ເສົາຫີນເປັນຮູບສີ່ລ່ຽມສ້ວຍນີ້ສູງ 2,10ມ, ກວ້າງ 0,37ມ ເສົານີ້ເອີ້ນວ່າ”ເສົາອາໂສກ” ໂດຍແມ່ນພະເຈົ້າອາໂສກໄດ້ນຳເອົາສາສະໜາພຸດແລະຄຳສອນຂອງພະພຸດທະເຈົ້າອອກເຜີຍແຜ່ ແລະ ຮອດບ່ອນໃດແມ່ນປັກຫຼັກໝາຍນີ້ໄວ້ເພື່ອເປັນຫຼັກ ໝາຍວ່າສາສະໜາພຸດໄດ້ມາຮອດບ່ອນນີ້ແລ້ວ. | |||
* ຫໍສ້າງກວມພະທາດສີທຳມະຫາຍໂສກສັນນິຖານວ່າພຣະທາດນີ້ແມ່ນສ້າງຈຳລອງຈາກໂຕເດີມທີ່ຢູ່ໃນຂ້າງທາດໂຕໃຫຍ່ ປັດຈຸບັນທາດໜ່ວຍນີ້ແມ່ນຢູ່ຊັນສອງທາງທິດຕາເວັນອອກ(ດ້ານໜ້າ). | |||
<gallery> | |||
ຮູບ:ອານຸສາວະລີ ພະເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິຣາດ.jpg | |||
ຮູບ:ເສົາອາໂສກ ທາດຫຼວງ.jpg | |||
ຮູບ:ເສົາສີລາເລກ ທາດຫຼວງ.jpg | |||
ຮູບ:ຫໍສ້າງກວມພະທາດສີທຳມະຫາຍໂສກ.jpg | |||
ຮູບ:ພຣະທາດຫຼວງ.jpg | |||
</gallery> | |||
== ບຸນທາດຫຼວງ == | |||
ໃນວັນເພັງເດືອນສິບສອງຂອງທຸກໆປີ (ໄລຍະເດືອນ ຕຸລາ - ເດືອນພະຈິກ) ປະຊົນລາວຈາກທຸກສາລະທິດ ຈະພາກັນເດີນທາງມາສະເຫຼີມສະຫຼອງບຸນນະມັດສະການພຣະທາດຫຼວງ ເຊິ່ງເປັນບຸນມະໂຫລານທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນປະເທດລາວ ຖືກຈັດຂື້ນເປັນເວລາ 7 ມື້ 7 ຄືນ ພ້ອມການສະແດງມະໂຫລີ, ສິລະປະ-ວັນນະຄະດີ ແລະ ງານວາງສະແດງສິນຄ້າ ຈາກຫຼາກຫຼາຍຫ້າງຮ້ານ. ບຸນພະທາດຫຼວງສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງວັດທະນະທຳ ແລະ ຮີດຄອງປະເພນີ ອັນດີງາມຂອງຊາວພຸດ ກໍ່ຄືຊາວລາວທັງຊາດ ໂດຍມີພິທີສຳຄັນທາງສາດສະໜາເຊັ່ນ: ພິທີແຫ່ຜາສາດເຜີ້ງ, ວຽນທຽນ ແລະ ຕັກບາດຖວາຍທານ ເຊິ່ງມີພະສົງຈາກທົ່ວທຸກແຂວງໃນປະເທດລາວ ເດີນທາງມາຮ່ວມ ແລະ ພາຍຫລັງພິທີຕັກບາດ ກໍ່ມີການແຂ່ງຂັນຕິຄີ ເຊິ່ງເປັນກິລາພື້ນເມືອງ ທີ່ຈັດຂື້ນໃນທຸກໆປີໄລຍະບຸນດັ່ງກ່າວ. | |||
== ອ້າງອີງ == | |||
* https://mict.gov.la/tourism-in-laos?province_id=1 | |||
* https://mgmac-amfaseansummit.gov.la/gweb/gweb/backend/web/index.php?r=site/detail&id=551 | |||
[[ໝວດ:ການທ່ອງທ່ຽວ]] | [[ໝວດ:ການທ່ອງທ່ຽວ]] | ||
Latest revision as of 01:53, 22 ພະຈິກ 2024
ພຣະທາດຫຼວງວຽງຈັນ ປະກາຍສີທອງຄຳອັນຮຸ່ງເຮືອງ ຕັ້ງຢູ່ຢ່າງໂດດເດັ່ນທີ່ເຂດບ້ານທາດຫຼວງ, ເມືອງໄຊເສດຖາ, ເປັນປູຊະນິຍະສະຖານບູຮານອັນເປັນສັນຍາລັກຂອງປະເທດລາວ, ເປັນພຣະທາດໂລກະຈຸນລະມະນີ ທີ່ບັນຈຸພຣະສາລິກະທາດຂອງພຣະພຸດທະເຈົ້າ ແລະ ເປັນສູນລວມແຫ່ງຈິດວິນຍານຂອງປວງຊົນລາວທັງຊາດ.
ປະຫວັດ
ພຣະທາດຫຼວງແມ່ນຖືກສ້າງຂຶ້ນເປັນສອງໄລຍະຄື:
ໄລຍະທີ່ 1: ພຣະທາດໜ່ວຍນີ້ແມ່ນຖືກສ້າງຂຶ້ນທຳອິດແມ່ນ ສະຕະວັດທີ III ກ່ອນ ຄ.ສ 307 ປີ ກົງກັບ ພ.ສ 236 ໂດຍແມ່ນພະຍາຈັນທະບູລີ ປະສິດທິສັກ ທັງເປັນຜູ້ກໍ່ຕັ້ງ ແລະ ຜູ້ປົກຄອງເມືອງວຽງຈັນເວລານັ້ນພ້ອມດ້ວຍພຣະອໍລະຫັນ 05 ຮູບ ຊຶ່ງໄດ້ນຳເອົາພະບໍຣົມມະສາຣິຣິກະທາດ(ກະດູກຫົວເນົ່າ)ມາຈາກກຸງຣາຊຄຶ ປະເທດອິນເດຍ, ເມື່ອນຳມາຮອດເມືອງວຽງຈັນແລ້ວກໍ່ໄດ້ພ້ອມກັນກັບພະຍາຈັນແລະຊາວເມືອງວຽງຈັນເວລານັ້ນສ້າງພຣະທາດນີ້ຂຶ້ນ, ເບື້ອງຕົ້ນສ້າງດ້ວຍຫີນ, ເປັນລັກສະນະອູບມຸງ, ມີລວງກວ້າງທັງ 04 ດ້ານໆ ລະ 05 ວາ ແລະສູງ 04 ວາສາມສອກ ແລະ ເພິ່ນບັນຈຸກະດູກຂອງພຣະພຸດທະເຈົ້າໄວ້ໃນທາດນັ້ນແລ້ວໃສ່ຊື່ພຣະທາດນັ້ນວ່າ “ພຣະເຈດີໂລກະຈຸລະມະນີ” ແປເປັນພາສາລາວວ່າ: ທາດພຣະແກ້ວຍອດໂລກ.
ໄລຍະທີ 2: ພາຍຫຼັງທີ່ພຣະເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິຣາດໄດ້ຍ້າຍເມືອງຫຼວງຈາກເມືອງຊຽງທອງ(ເມືອງຫຼວງພະບາງ)ລົງມາສະຖາປະນາເປັນເມືອງຫຼວງວຽງຈັນໃນປີ ພ.ສ 2103 ກົງກັບປີ ຄ.ສ 1560 ແລະ ພະອົງກໍ່ໄດ້ນຳພາຊາວເມືອງວຽງຈັນເວົ້າສະເພາະໂດຍລວມແມ່ນປະຊາຊົນລາວທັງຊາດໄດ້ບູລະນະສ້າງພຣະທາດອົງປັດຈຸບັນກວມເອົາພຣະທາດໂຕເກົ່າທີ່ພະຍາຈັນທະບູລີສ້າງໄວ້ກ່ອນໜ້ານັ້ນແລ້ວພຣະທາດໜ່ວຍນີ້ເປັນພຣະທາດໃຫຍ່ໂຕ ແລະສວຍງາມ ແລ້ວຈຶ່ງປ່ຽນຊື່ຈາກພຣະເຈດີໂລກະຈຸລະມະນີມາເປັນພຣະທາດຫຼວງນັບແຕ່ນັ້ນເປັນຕົ້ນມາຈົນຮອດປັດຈຸບັນ.
ມາຮອດປີຄສ 1957, ລັດຖະບານລາວ ພາຍໃຕ້ພະບໍລົມມະຊູປະຖຳຂອງ ເຈົ້າສີສະຫວ່າງວົງ ກໍ່ໄດ້ນຳພາປະຊາຊົນປັ້ນ ພະບໍລົມມະຮູບຂອງ ເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິຣາຊ ປະດິດສະຖານໄວ້ ຢູ່ໜ້າທາງເຂົ້າພະທາດດ້ານຕາເວັນຕົກ ເພື່ອເປັນອະນຸສາວະລີທີ່ພະອົງໄດ້ສ້າງພະທາດຫຼວງ ຂື້ນມາເປັນທີ່ສັກກະລະບູຊາຈົນຮອດປະຈຸບັນ.
ຕົກມາປີ 2016 -2017 ພັກ ແລະ ລັດຖະບານ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ໄດ້ຕົກລົງປະຕິສັງຂອນ ແລະ ຍົກຍອດຄຳຂຶ້ນສູ່ຈອມພະທາດຫລວງ ແລະ ພະທາດປາລະມີ 32 ທາດ ສຳເລັດ, ເຮັດໃຫ້ພະທາດຫລວງ ເບັງປາລາມີ ແລະ ຄວາມສວຍງາມຍິງຂຶ້ນ.
ກ່ຽວກັບທາດຫຼວງ
ພຣະທາດຫຼວງສູງ 45 ແມັດມີໃບສິມມາອອ້ມ 228 ໃບ, ມີ ບໍລິວານ (ທາດນ້ອຍ) ອ້ອມຮອບ 30 ອົງເອີ້ນວ່າປະລະມິສານສິບທັດ, ຕີນພຣະທາດແຕ່ດ້ານຕາເວັນອອກ ຫາດ້ານຕາເວັນຕົກຍາວ 69 ແມັດ, ແຕ່ດ້ານເໜືອຫາໃຕ້ຍາວ 68 ແມັດ ແລະ ມີກົມມະລຽນດ້ານນອກອອ້ມພຣະທາດຫຼວງ ແຕ່ລະດ້ານຍາວ 91,75 ແມັດ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດປະມານ 8418 ຕາແມັດ.
ວັດຖຸບູຮານໃນພຣະທາດຫຼວງ ແລະ ບໍລິເວນອ້ອມແອ້ມພຣະທາດຫຼວງ
- ຮູບປັ້ນອານຸສາວະລີພະເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິຣາດຜູ້ທີ່ນຳພາກໍ່ສ້າງພຣະທາດຫຼວງວຽງຈັນ ຮູບປັ້ນນີ້ສ້າງໂດຍ ທ່ານ ພັນໂທທັມ ໄຊຍະສິດເສນາ ພ.ສ 2500 ກົງກັບ ຄ.ສ 1957.
- ເສົາສີລາເລກແຜ່ນນີ້ແມ່ນບັນທຶກຫຼັກຖານສຳຄັນກ່ຽວກັບການສ້າງພຣະທາດຫຼວງແລະເປັນຂອງດັ່ງເດີມທີ່ບໍ່ຖືກທຳລາຍເຊິ່ງຂຽນເປັນໂຕອັກສອນທຳລາວຕັ້ງຢູ່ທາງດ້ານທິດຕາເວັນອອກດ້ານໜ້າພຣະທາດຫຼວງ.
- ເສົາຫີນເປັນຮູບສີ່ລ່ຽມສ້ວຍນີ້ສູງ 2,10ມ, ກວ້າງ 0,37ມ ເສົານີ້ເອີ້ນວ່າ”ເສົາອາໂສກ” ໂດຍແມ່ນພະເຈົ້າອາໂສກໄດ້ນຳເອົາສາສະໜາພຸດແລະຄຳສອນຂອງພະພຸດທະເຈົ້າອອກເຜີຍແຜ່ ແລະ ຮອດບ່ອນໃດແມ່ນປັກຫຼັກໝາຍນີ້ໄວ້ເພື່ອເປັນຫຼັກ ໝາຍວ່າສາສະໜາພຸດໄດ້ມາຮອດບ່ອນນີ້ແລ້ວ.
- ຫໍສ້າງກວມພະທາດສີທຳມະຫາຍໂສກສັນນິຖານວ່າພຣະທາດນີ້ແມ່ນສ້າງຈຳລອງຈາກໂຕເດີມທີ່ຢູ່ໃນຂ້າງທາດໂຕໃຫຍ່ ປັດຈຸບັນທາດໜ່ວຍນີ້ແມ່ນຢູ່ຊັນສອງທາງທິດຕາເວັນອອກ(ດ້ານໜ້າ).
ບຸນທາດຫຼວງ
ໃນວັນເພັງເດືອນສິບສອງຂອງທຸກໆປີ (ໄລຍະເດືອນ ຕຸລາ - ເດືອນພະຈິກ) ປະຊົນລາວຈາກທຸກສາລະທິດ ຈະພາກັນເດີນທາງມາສະເຫຼີມສະຫຼອງບຸນນະມັດສະການພຣະທາດຫຼວງ ເຊິ່ງເປັນບຸນມະໂຫລານທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນປະເທດລາວ ຖືກຈັດຂື້ນເປັນເວລາ 7 ມື້ 7 ຄືນ ພ້ອມການສະແດງມະໂຫລີ, ສິລະປະ-ວັນນະຄະດີ ແລະ ງານວາງສະແດງສິນຄ້າ ຈາກຫຼາກຫຼາຍຫ້າງຮ້ານ. ບຸນພະທາດຫຼວງສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງວັດທະນະທຳ ແລະ ຮີດຄອງປະເພນີ ອັນດີງາມຂອງຊາວພຸດ ກໍ່ຄືຊາວລາວທັງຊາດ ໂດຍມີພິທີສຳຄັນທາງສາດສະໜາເຊັ່ນ: ພິທີແຫ່ຜາສາດເຜີ້ງ, ວຽນທຽນ ແລະ ຕັກບາດຖວາຍທານ ເຊິ່ງມີພະສົງຈາກທົ່ວທຸກແຂວງໃນປະເທດລາວ ເດີນທາງມາຮ່ວມ ແລະ ພາຍຫລັງພິທີຕັກບາດ ກໍ່ມີການແຂ່ງຂັນຕິຄີ ເຊິ່ງເປັນກິລາພື້ນເມືອງ ທີ່ຈັດຂື້ນໃນທຸກໆປີໄລຍະບຸນດັ່ງກ່າວ.